Perceptie versus realiteit

Ten eerste. Sommigen weigeren het misschien te geloven maar volgens de harde data van onderzoeksinstituten en de Nationale Bank is de koopkracht de afgelopen periode gestegen, terwijl velen het omgekeerde denken. Langs de andere kant geven diezelfde harde data aan dat de concurrentiekracht van onze bedrijven, en dus de mogelijkheid om hun goederen en diensten op de internationale handelsmarkten af te zetten, is afgenomen met 4 à 5%.

Ten tweede. Wat we vandaag zien en horen, lijkt positief: de inflatie neemt af, de groei herneemt lichtjes. Oef. Iedereen tevreden. Wat er zich evenwel onder de waterlijn afspeelt, is veel verontrustender: de begroting diep in het rood, de last van de overheidsschuld neemt toe, bedrijfsinvesteringen slabakken, de handelsbalans staat onder druk, de structurele competitiviteit van onze economie is bedreigd … Kortom, de top van de ijsberg lijkt mooi, maar wat er zich onder de waterlijn bevindt, vertoont vele barsten. Met andere woorden: de kortetermijnperceptie verdringt de langetermijnrealiteit.

In dat kader krijgt het debat over meer koopkracht via een fiscale hervorming wel een heel andere bijklank.

Zowat iedereen is het eens over de filosofie: de loonwig – het verschil tussen het nettoloon voor de werknemer en de loonkost voor de werkgever – moet omlaag om werken aantrekkelijker te maken dan niet-werken en een positieve spiraal in gang te zetten. Over hoe dat precies moet gebeuren, lopen de meningen uiteen. En dat zorgt voor ongerustheid. Nu het einde van deze legislatuur nadert, is het namelijk verleidelijk om voor ‘verkiezingsmaatregelen’ te kiezen die niet ten volle tegemoetkomen aan de maatschappelijke uitdagingen, en de financiering daarvan richting de bedrijfswereld te sturen.

Haalbare, beperkte maar realistische eerste stap

Als we alles op een rijtje zetten, is de bedrijfswereld er meer en meer van overtuigd dat we tijdens deze legislatuur een eerste haalbare, beperkte maar realistische stap moeten en kunnen zetten.

Vijf principes lijken een goed uitgangspunt te zijn voor een evenwichtige eerste stap.

Om voor die principes voldoende draagvlak te creëren, moet iedereen een inspanning doen, maar moet ook iedereen er voordeel bij hebben. Een hervorming die eenzijdig een of andere groep (kapitaal, consumenten, werkgever, werknemer …) viseert, is gedoemd om te worden onthaald op een golf van kritiek.

De bedrijfswereld is er meer en meer van overtuigd dat we tijdens deze legislatuur een eerste haalbare, beperkte maar realistische stap moeten en kunnen zetten

Wat zijn die vijf principes?

Ten eerste moeten zowel koopkracht als competitiviteit worden versterkt. De competitiviteit zorgt, samen met een degelijke hervorming van de arbeidsmarkt, voor voldoende economische groei om een verlaging van de personenbelasting mee te financieren. In dat kader is het onbegrijpelijk dat signalen worden uitgestuurd die ervoor zouden kunnen zorgen dat de ondersteuning van het O&O-beleid wordt afgebouwd. Dat beleid was het voorbije decennium dankzij de enorme inspanningen van de bedrijfswereld namelijk zo succesvol dat ons land nu tot de Europese top drie behoort.

Ten tweede moet het verschil tussen werken en niet-werken groter. Niet enkel door de fiscaliteit te verlagen maar ook door de lijst van sociale tegemoetkomingen in geval van niet-werken te stroomlijnen en efficiënter in te zetten. Vooral de werkloosheidsvallen en promotievallen waarbij soms tot 80% (!) van een loonsverhoging wordt wegbelast, moeten prioritair aangepakt worden. Een verlaging van de tarieven en een verbreding van de belastingschijven lijken volgens ons dé weg om dat doel te bereiken.

Ten derde mogen we in een klein land als het onze de binnenlandse markt niet verstoren ten opzichte van de concurrentie net buiten onze grenzen. Integendeel, we moeten gezonde concurrentie tussen alle spelers versterken. Daarom moeten de anomalieën in het huidige btw- en accijnssysteem worden weggewerkt. Vaak leiden die tot deloyale concurrentie tussen de private en publieke sector voor exact dezelfde producten of diensten.

Ten vierde leidt vereenvoudiging en digitalisering van de fiscaliteit tot een efficiëntere overheid en tot besparingen bij de overheid. Dat moet duidelijk tot uiting komen in de beslissingen over de fiscale hervorming.

Ten vijfde is het nu echt niet het moment om via allerlei ingrepen het vertrouwen in de aanvullende pensioenpijler onderuit te halen. De Groep van Tien – de sociale partners – hebben die fiscale en sociale standstill in hun laatste sociaal akkoord samen duidelijk gesteld. De regering stemde daarmee op 28 april 2023 in en bevestigde dat ook zo aan de sociale partners. Hetzelfde geldt voor belangrijke componenten van het HR-beleid, zoals optie- en warrantplannen, of cafetariaplannen, die een hedendaags personeelsbeleid in de private sector, motor van onze economie en welvaart, mogelijk moeten maken.

De werkgevers zijn ervan overtuigd dat een plan voor een haalbare en economische verdedigbare eerste stap tijdens deze Vivaldi-legislatuur mogelijk is. Zij hebben intussen zelf hun huiswerk gedaan en becijferd. Hun plan van aanpak is klaar. Het VBO is altijd een partner geweest in het zoeken van een gedragen compromis en treedt dan ook graag in debat om mee te zoeken naar voldoende draagvlak.