Leysens loopbaan is een aaneenschakeling van sleutelposities in ondernemend België (en daarbuiten). Zo leidde hij de federatie van de technologische sector Agoria en het VBO. Tien jaar lang zat hij in de voorzittersstoel van grootbank KBC. Vandaag leidt hij de raden van bestuur van drie miljardenbedrijven: materiaaltechnologiegroep Umicore, uitgever Mediahuis en de Nederlandse chemiereus DSM. Kortom, vijftig jaar na de wandelingen is Thomas Leysen internationale top die nog altijd wordt gedreven door natuurlijke nieuwsgierigheid en intellectuele honger.

Toch is Thomas geen André in korte broek. Rond de eeuwwisseling speechte hij als een van de eersten over vergroening, duurzaamheid en ethiek. Een overtuiging die hij niet alleen predikt, maar ook doorvoert. Denk maar aan zijn hervorming van de vervuilende non-ferrogroep Union Minière tot Umicore, een duurzame en winstgevende specialist in materiaaltechnologie. Of aan het werk dat hij tien jaar lang verzette als voorzitter van de Commissie Corporate Governance. Vanuit die ervaring binnen en buiten zijn bedrijven heeft Leysen een heel brede blik op de economie, en die deelt hij in de podcast met de luisteraars.

De beste remedie tegen hoge prijzen, zijn hoge prijzen

Laat de markt haar werk doen

Leysen verwijt de overheid dat ze laat uitschijnen dat ze alle negatieve gevolgen van de crisis, en in het bijzonder de energiecrisis, kan compenseren. Tegelijk beweert hij dat ook de ondernemers zich moeten aanpassen en ze niet alle heil van de overheid mogen verwachten. Je moet met andere woorden de economie, het marktmechanisme, haar werk laten doen en een stuk creatieve destructie aanvaarden? “Ik vind het bijvoorbeeld onverantwoord dat je aluminium produceert met elektriciteit die tot vijf keer duurder is dan elders in de wereld. Dat klinkt hard voor de aluminiumproducent, maar soms moet je keuzes maken en de marktmechanismen laten spelen. Vandaar ook mijn afkeuring om al te drastisch in te grijpen in prijsmechanismen. De beste remedie tegen hoge prijzen, zijn hoge prijzen. Dankzij de bestaande mechanismen werden nieuwe gasbevoorradingslijnen richting Europa gecreëerd en sprongen bedrijven en consumenten zuiniger om met energie. De overheid kan uiteraard een corrigerende rol spelen, maar intrinsiek moet de markt haar werk doen.”

Voorsprong maximaal behouden

Milieu was al van in zijn jeugd een dada. Leysen was 14, 15 jaar toen hij een jeugdclub rond milieubescherming oprichtte, en in de Zoo van Antwerpen een expo organiseerde over recyclage met als titel ‘In de kringloop leven’. Is circulaire economie de cruciale driver voor de langetermijnontwikkeling van de globale economie en welvaart? “Om een koolstofvrije economie te realiseren, moeten we naar een meer circulaire economie. Europa moet daar zijn voortrekkersrol in spelen aangezien het over weinig eigen grondstoffen beschikt. Aan Europa om de voorsprong die het heeft maximaal te behouden, verder uit te bouwen, te valoriseren en ter beschikking te stellen aan andere delen van de wereld.”

Bovendien beschouwt Thomas Leysen circulaire economie als de beste verdediging tegen een China dat langzaam maar zeker strategische posities verwerft in bepaalde grondstoffen en propere industrieën. “De westerse wereld moet zijn toegang tot bepaalde grondstoffen verzekeren en tegelijk maximaal inzetten op de circulaire economie. Maar die is niet alleenzaligmakend. Het mooie aan bijvoorbeeld metalen is dat ze eindeloos herbruikbaar zijn. Wat betekent dat je batterijen volledig circulair zou kunnen produceren. Maar in de aanloop naar dat model, zullen we eerst nog kobalt, nikkel en lithium moeten blijven ontginnen.”

Is het vertrouwen zoek?

Een opvallende uitspraak van Thomas Leysen, “We worden vaker voor de gek gehouden door wantrouwen dan door vertrouwen”, bracht ons tot de vraag of het vertrouwen in ondernemend en politiek België zoek is? “Ik ga liever uit van vertrouwen dan van systematisch wantrouwen. Je moet dat vertrouwen natuurlijk ook waard zijn. En veel politici zijn dat ook. Het overgrote deel zet zich in voor het algemeen belang, maar dat wordt door de versnippering almaar moeilijker. De burger is echter, via zijn stemgedrag, mee verantwoordelijk voor die versnippering en dus voor de complexere besluitvorming. En beweren dat niets meer functioneert, is onzin. Onze welvaart bleef de voorbije decennia toenemen, mede dankzij de inzet van de bedrijven. Ik kan honderd dingen opsommen die verkeerd lopen, maar zouden die critici het zelf zoveel beter (kunnen) doen in de complexe context die de kiezer heeft geschapen?”

Met de verkiezingen in aantocht gaat onze vertrouwde podcastformule ‘Let’s Talk’ enkele maanden uit de ether. We lanceren in het kader van die federale en Europese verkiezingen namelijk de reeks ‘Let’s Talk Elections’. Binnenkort meer nieuws over wanneer en hoe. Stay tuned!