De nieuwe verordening over het ecologisch ontwerp van producten werd in maart 2022 voorgesteld door de Europese Commissie. De Europese Raad bereikte op 4 december 2023 een voorlopig akkoord met het Parlement en op 27 mei werd de verordening ook definitief aangenomen. De zogenaamde ‘Ecodesign for Sustainable Products Regulation’ (ESPR) heeft als doel om producten beter herstelbaar, recycleerbaar en herbruikbaar te maken. Ze moet de consument beter informeren over duurzame producten en bevat ook een verbod op het vernietigen van onverkochte goederen. Ontdek hieronder de belangrijkste aspecten.
Recycleerbaarheid, herstelbaarheid, herbruikbaarheid …
De vorige richtlijn ecologisch ontwerp (Richtlijn 2009/125/EG) bevatte vooral specifieke energie-efficiëntievereisten voor meer dan 30 energieproducten. Volgens de berekeningen van de Commissie verbruikten die producten daardoor jaarlijks 10% minder energie. De ESPR-verordening vervangt die richtlijn en breidt het toepassingsgebied ervan uit tot alle soorten goederen die in de EU in de handel worden gebracht. De vereisten hebben nu niet enkel betrekking op energie-efficiëntie maar ook op herstelbaarheid, herbruikbaarheid, het gehalte aan gerecycleerde inhoud en recycleerbaarheid.
Dat kadert binnen het circulair actieplan van de Green Deal. Met de ESPR moeten duurzame producten de norm worden en zal er vanaf de ontwerpfase worden nagedacht over hoe de producten op een circulaire manier geproduceerd en gebruikt worden. Ook de overheid heeft daarin zijn verantwoordelijkheid en dus zullen bij overheidsopdrachten eveneens criteria inzake ecologisch ontwerp worden toegepast.
Digital Product Passport
Via de invoering van een digitaal productpaspoort zal alle duurzaamheidsinformatie beter beschikbaar zijn, zowel voor producenten, recyclers als consumenten. Dat moet de herstelbaarheid en recycleerbaarheid van producten faciliteren. De consument zal (waarschijnlijk via een QR-code) informatie krijgen over het energiegebruik, de herkomst, samenstelling, reparatie- en demontagemogelijkheden van het product.
Verbod op het vernietigen van onverkochte goederen
Een van de meest in het oog springende maatregelen is het verbod op het vernietigen van onverkochte goederen. Die regel zal eerst van toepassing zijn op textiel. Teruggestuurde of niet-verkochte textielproducten (kleding en schoeisel) zullen over twee jaar niet meer vernietigd mogen worden maar moeten zo veel mogelijk hergebruikt of gerecycleerd worden. In een latere fase zullen ook elektronica en elektrische apparaten onder dat verbod vallen.
En nu?
20 dagen nadat het finale akkoord bekendgemaakt is in het Publicatieblad van de Europese Unie zal de ESPR-verordening in werking treden. De Commissie zal in haar eerste werkprogramma prioriteit geven aan een aantal productgroepen. Tot die prioritaire producten behoren ijzer, staal, aluminium, textiel (met name kleding en schoeisel), meubilair, banden, detergenten, verf, smeermiddelen en chemicaliën. Voor die producten zal de Commissie de vereisten inzake ecologisch ontwerp vastleggen door middel van gedelegeerde handelingen. De sector heeft vervolgens 18 maanden de tijd om daaraan te voldoen.
Lees meer artikels over:
