Nieuw KB over ergonomie op het werk

Op 15 mei 2024 publiceerde het Belgisch Staatsblad een koninklijk besluit over ergonomie op het werk en preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) op het werk. Het KB treedt in werking op 25 mei 2024 en vormt een onderdeel van de codex over het welzijn op het werk.

Ergonomie op het werk wordt omschreven als een aanpak die erop gericht is het werk, met inbegrip van de werkpost en de werkomgeving, aan te passen aan de mens, rekening houdend met zijn fysieke, mentale, psychische en sociale kenmerken. Tot op heden was ergonomie minder expliciet aanwezig in de wetgeving. Het feit dat MSA een belangrijke oorzaak is van (langdurige) afwezigheid noodzaakte tot meer aandacht voor preventie van MSA en het verbeteren van de ergonomie op het werk in het algemeen.

Preventieprincipes

De nieuwe preventieprincipes zijn de volgende:

• De werkgever moet rekening houden met de ergonomie op het werk vanaf het ontwerpen en inrichten van nieuwe werkposten, maar ook bij het aanpassen van bestaande werkposten.
• De werkgever moet een preventiebeleid voeren om MSA of andere gezondheidsproblemen die worden veroorzaakt of verergerd door musculoskeletale risico’s op het werk te voorkomen. En dat via een globale aanpak die rekening houdt met de verschillende risicofactoren, zoals de biomechanische risicofactoren (het gebruik van kracht, repetitieve bewegingen, de duur en frequentie van de bewegingen of taken, werkhoudingen, werkbewegingen en de kracht van het contact) en met de risicoanalyses van andere welzijnsdomeinen die een invloed kunnen hebben (bv. psychosociale belasting).
• Vervolgens moet de werkgever passende preventiemaatregelen nemen om de musculoskeletale risico’s op het werk zo goed mogelijk aan te pakken. Dat preventiebeleid moet ook regelmatig worden geëvalueerd en geactualiseerd.

Evalueren en informeren

De evaluatie en actualisering zijn in eerste instantie een opdracht voor de preventieadviseur van de interne dienst voor preventie en bescherming op het werk. Is de materie te complex en is de deskundigheid niet aanwezig in de onderneming, dan wordt een preventieadviseur-ergonoom (veelal van de externe preventiedienst) betrokken bij de risicoanalyse. Uiteraard heeft ook de arbeidsarts een inbreng.

Ten slotte moet de werkgever de werknemers en het comité voor preventie en bescherming op het werk informeren en opleiden over de musculoskeletale risico’s op het werk en over de verschillende preventiemaatregelen.

Tools en informatie

Op de website van de FOD WASO zijn er heel wat informatiebrochures, hulpmiddelen en tools beschikbaar voor werkgevers, werknemers en preventieadviseurs. Ga naar www.beswic.be (Belgisch kenniscentrum over welzijn op het werk) en naar www.preventievanmsa.be.