Pensioenen: ondanks hervormingen blijven uitgaven stijgen

De Studiecommissie voor de Vergrijzing (SCvV) heeft de resultaten van haar laatste vooruitzichten gepubliceerd. Het aandeel van de pensioenuitgaven zal blijven stijgen tot 13,7% van het bbp in 2070. Die vooruitzichten liggen iets hoger dan in 2023. De effecten van de (pseudo-)pensioenhervorming zijn geschat op -0,3%.

In dit stadium zijn er twee belangrijke vaststellingen. 1. De effecten liggen lager dan de 0,5% die afgelopen april met veel tamtam werd aangekondigd. 2. De geleverde inspanningen zijn onvoldoende om de stijgingen als gevolg van de vergrijzing en de beslissingen van de aftredende regering om de laagste pensioenen te verhogen, te compenseren.

Afgezien van die vaststellingen herinneren de cijfers ons er eens te meer aan dat het debat over de maatregelen die moeten worden genomen om het systeem grondig te hervormen en de levensvatbaarheid ervan op lange termijn te garanderen, opnieuw moet worden aangezwengeld.

Evolutie van de pensioenuitgaven

In 2023 bedroegen de pensioenuitgaven van de drie stelsels (ambtenaren, werknemers en zelfstandigen) 60,7 miljard euro, of 11,2% van het bbp. Dat is hoger dan het gemiddelde voor de Europese Unie (10%) en de OESO (8%). Volgens de langetermijnvooruitzichten van de SCvV zullen de pensioenuitgaven tussen nu en 2070 met nog eens 2,5 bbp-procentpunt stijgen. In dezelfde periode zal de verhouding tussen werknemers en gepensioneerden naar verwachting aanzienlijk verslechteren. In 2023 waren er 1,8 werknemers voor elke gepensioneerde, in 2070 zouden dat er 1,3 moeten zijn. Vandaar het belang om zoveel mogelijk mensen op arbeidsleeftijd te activeren. 

Evolutie van de gezondheidszorguitgaven

De uitgaven aan gezondheidszorg (acute en langdurige zorg) stijgen ook gedurende de projectieperiode en komen in 2070 uit op 10,7% van het bbp (dat is 2,6 procentpunt hoger dan in 2023).