Energietransitie – Tout va très bien, Madame la Marquise!
De Green Deal, het ‘Fit for 55’-pakket, de bevoorradingszekerheid, de prijzen, de (her)industrialisering … Er is geen vuiltje aan de lucht! Behalve dat het Nationaal Energie- en Klimaatplan (NEKP) geen steek houdt, de bevoorradingszekerheid onzeker blijft en de prijzen, afhankelijk van met wie je praat, net wel of niet competitief worden genoemd. Het behoud van de industrie, tot slot, wordt per geval bekeken.
Om de meervoudige uitdagingen van de energiemix, de bevoorradingszekerheid, de prijzen en het klimaat aan te gaan, is duidelijkheid en vooral een geïntegreerde aanpak van het energie-, klimaat- en industriebeleid nodig. Dat alles in samenwerking met de bedrijven, essentiële partners in de transitie. Toekomstige beleidsmakers die daarvoor zullen instaan, kunnen inspiratie vinden in de concrete voorstellen in ons memorandum.
Een gebrek aan samenhang
Ja, bedrijven weten dat de transitie essentieel is en dat zij daarin een sleutelrol te spelen hebben. Dat geldt ook voor de consumenten, door de keuzes die ze maken en de prijs die ze bereid zijn te betalen voor die keuzes. Ja, Europa heeft een kader vastgesteld voor de Green Deal, dat is goedgekeurd door de Raad en het Europees Parlement. En ja, Europa vraagt zich – eindelijk – af welke plaats de industrie inneemt in haar economisch weefsel.
Wat er echter ontbreekt in die diagnose, is de samenhang tussen de opgelegde doelstellingen en het uitvoeringsbeleid. Een goed voorbeeld daarvan is de vereiste voor industrieën om 42% van de waterstof die ze gebruiken op te wekken uit groene stroom tegen 2030 (60% tegen 2035). Maar wie gaat die produceren? En tegen welke prijs? Over welke volumes gaat het? Wordt die stroom geïmporteerd of in Europa opgewekt? De vele onzekerheden stemmen industriële spelers niet gelukkig. Kunnen we die keuze van een Europa dat voornamelijk doelstellingen stelt en te weinig naar de industrie luistert democratisch noemen?
Wat betreft het NEKP, een ander voorbeeld, kunnen we alleen maar vaststellen dat de cijfers simpelweg niet kloppen en dat er krachtige, weinig populaire actie nodig zal zijn om onze doelen te bereiken … Maar dat is voor de volgende regering. De moeilijke keuzes worden, wederom, op de lange baan geschoven.
Het is van vitaal belang dat een meerderheid van de stakeholders achter een geïntegreerde én gedeelde visie staat.
Een geïntegreerde én gedeelde visie
Als we het vertrouwen willen herstellen, is het van vitaal belang dat een meerderheid van de stakeholders achter een geïntegreerde én gedeelde visie staat. We richten ons op drie hoofdgebieden:
1. Een technologisch neutrale aanpak volgen – Dat betekent dat elke vorm van energie, elke energiedrager en elke technologie de kans krijgt om bij te dragen aan de algemene doelstelling, op basis van zijn eigen verdiensten.
2. Investeren in energie-infrastructuur – Waaronder de ontwikkeling, versterking en/of modernisering van netwerken (elektriciteit, waterstof, CO2 enz.) en de invoering van slimme meters en ‘charging and refuelling stations’.
3. Een ‘fast lane’ voor vergunningsprocedures voorzien – De vergunningsprocedures moeten worden versneld voor de netwerken, de verschillende infrastructuren en de industrieën die hun industriële productieprocessen moeten aanpassen. Vandaag de dag zijn die veel te langzaam.
Hoeveel gaat dat kosten?
Het moet gezegd, de energietransitie die onze maatschappij moet doorvoeren is niet gratis. Het kostenplaatje zal afhangen van onze keuzes op het vlak van energie, technologie en organisatie en van de verschillende beleidsmaatregelen die we nemen. De hamvraag: wie gaat dat betalen? Wie gaat dat bekostigen in de context van een strikt budgettair keurslijf en een kolossale schuld? Ook daar moet men het antwoord schuldig blijven. Alle voorstellen en acties inzake energie die onze experten hebben uitgewerkt, vindt u terug in ‘Horizon België 2030’, onze toekomstvisie voor een beter België.
