Mobiliteit in België: tussen uitdagingen en kansen
De mobiliteit in ons land is en blijft een grote bezorgdheid. De verkeerscongestie bereikt alarmerend hoge niveaus, met kosten die sinds januari 2024 zijn opgelopen tot meer dan 2,250 miljard euro, de kwaliteit van onze infrastructuur is bedenkelijk en om onze milieudoelstellingen te halen hebben we nog een lange weg te gaan … Een welvarende economie heeft echter nood aan een duurzame en performante mobiliteit.
In hun streven om die situatie te verbeteren, om voor ondernemingen een efficiënte en concurrerende toegang tot hun markten te garanderen, om te voldoen aan de behoeften van burgers en bij te dragen aan de verwezenlijking van de milieudoelstellingen zijn de sociale partners in de Groep van Tien (G10), onder voorzitterschap van René Branders, het eens geworden over een gezamenlijke verklaring met als titel ‘Mobiliteit van de toekomst: laten we vooruitgaan!’. Veel van de punten in die verklaring sluiten aan bij de vaststellingen en voorstellen die het VBO formuleert in zijn memorandum voor de komende verkiezingen ‘Horizon België 2030 – Mobiliteit’ en de bijhorende website www.horizon2030.be.
Investeren in infrastructuur
Of het nu gaat om wegen, spoorwegen, waterwegen of luchthavens, infrastructuur vormt het fundament van onze mobiliteit en economie. Die infrastructuur moet dan ook worden onderhouden, gemoderniseerd en zelfs uitgebreid. De sociale partners pleiten daarbij voor een interfederale aanpak, waarbij de gewesten en het federale niveau samenwerken op basis van een gemeenschappelijke visie. Om zulke projecten te financieren, stellen de sociale partners voor om gebruik te maken van publiek-private samenwerking (PPS), aangezien dat een aantrekkelijke oplossing is om privéfondsen te mobiliseren en tegelijkertijd het publieke beheer van die infrastructuur te waarborgen.
Een fiscaliteit uitrollen die externe kosten internaliseert
Op basis van die interfederale aanpak moet ook een fiscaliteit kunnen worden uitgerold voor alle voertuigen op de weg (wagens, vrachtwagens, bestelwagens, motorfietsen) die de te dragen lasten moduleert in functie van de werkelijke bepalende elementen van de collectieve kosten (luchtverontreiniging, congestie of infrastructuurkosten). Zo’n systeem zou kunnen worden uitgewerkt in de vorm van een kilometerheffing, op voorwaarde dat de huidige belastingen op voertuigbezit verdwijnen.
Het goederenvervoer per spoor ondersteunen
Het Goederenplan, dat is gebaseerd op de Rail Roadmap 2030, bevordert het goederenvervoer per spoor en moet ook door de volgende regering worden ondersteund. Door de groei en het concurrentievermogen van het goederenvervoer per spoor aan te moedigen, kunnen we de druk op de wegen verlagen en de uitstoot van broeikasgassen verminderen, en kunnen ondernemingen blijven rekenen op een performante logistiek.
De verschillende regeringen moeten sterke (en samenhangende) akkoorden met elkaar durven sluiten en de huidige en toekomstige uitdagingen op het gebied van mobiliteit aanpakken.
De nationale luchthaven: een troef
De nationale luchthaven is een economische troef voor België en zijn internationale connectiviteit. Het is van groot belang om samen, in het kader van een stabiele visie op lange termijn, de nationale luchthaven in staat te stellen om haar activiteiten op een duurzame manier te ontwikkelen.
Aan de vooravond van de verkiezingen formuleren de sociale partners in hun G10-verklaring richtsnoeren op het vlak van mobiliteit voor de toekomstige regeringen en vestigen ze hun aandacht op prioritaire dossiers. Vooral op basis daarvan moeten de verschillende regeringen sterke (en samenhangende) akkoorden met elkaar durven sluiten om de huidige en toekomstige uitdagingen op het gebied van mobiliteit aan te pakken, en tegelijkertijd de economische groei en het welzijn van de bevolking te ondersteunen.
> In zijn verkiezingsmemorandum gaat het VBO dieper in op de concrete uitdagingen en stelt het praktische oplossingen voor op het vlak van vervoer en mobiliteit.
